SİVAS İLİ GENEL BİLGİLER

SİVAS İLİ GENEL BİLGİLER  

Sivas İç Anadolu'nun doğusunda yer alan, Anadolu'daki tarihi İpek Yolu güzergahlarının kesiştiği bir yerde konumlanmış ve ünlü Kral Yolunun da geçtiği büyük bir ilimizdir. Sivas tarihi zenginlikleri, doğal güzellikleri, kaplıcaları ile turistlere ilginç tatil olanakları sunmaktadır. 

İLÇELER 

Sivas ilinin ilçeleri; 

• Akıncılar, 
• Altınyayla, 
• Divriği, 
• Doğanşar, 
• Geremek, 
• Gölova, 
• Gürün, 
• Hafik, 
• İmralı, 
• Kangal, 
• Koyulhisar, 
• Suşehri, 
• Şarkışlı, 
• Ulaş, 
• Yıldızeli  
• Zara'dır. 

Akıncılar : 

Sivas'a 210 km uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Hatipoğlu Camii, 
• Bahattin Şeyh Türbesi, 
• Yusuf Şeyh Türbesi, 
• Doğantepe 
• Erence 

köylerinde Bizans dönemine ait olduğu sanılan iki kaledir. 

Altınyayla : 

Sivas'a 80 km. uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eserleri;

•  Altınyayla Camiidir. 

Divriği : 

Sivas'a karayolu ile 184 km, demiryoluyla 179 km uzaklıktadır. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (ilçe merkezindedir ve UNESCO'nun ''Dünya Mirası'' listesinde yer almaktadır), 

• Divriği Kalesi ve Kale Camisi, 
• Kesdoğan Kalesi, 
• Edit Paşa Camii, 
• Sitte Melik Kümbeti, 
• Nurettin Salih Kümbeti, 
• Naip (Gazezler) Kümbeti, 
• Sinaniye Hatun Türbesi, 
• Ahi Yusuf Türbesi, 
• Pamuk Han, 
• Burma Han, 
• Mirçinge Hanı, 
• Dipli Han, 
• Aşağı Kilise, 
• Yukarı Kilise, 
• Erşün Kilisesi, 
• Odur Kilisesi, 
• Handere Köprüsü, 
• Hüseyin Gazi besi, 
• Seyit Baba Türbesi 

ve ahşap işçiliğinin çok güzel örnekleriyle süslenmiş çok sayıda konak görülmeye değer tarihi eserlerdir. 

Doğanşar : 

Sivas'a 95 km. uzaklıktadır. 

• Ulu Camii, 
• Kale Camii, 
• Uzunbelen Hubyar Türbesi bu ilçededir. 

Gemerek : 

Sivas'ın batısında yer almaktadır. Sızır Kasabasında Göksu Çayı üzerinde bulunan Sızır Şelalesi doğal güzelliğe sahiptir. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Merkez Camii, 
• İnkışla Cami, 
• İnkışla Hamzalı Cami, 
• Çepni Cami, 
• Şahruh Köprüsü, 
• Sızır Kasabasında Eskiköy ören yeri, 
• Karacaören ve 
• Dendeliz Ören yeri kalıntılarıdır. 

Gölova : 

Sivas'a 198 km uzaklıktadır. Gölova baraj gölü çevresi ve yaylalarıyla doğal güzelliğe sahiptir. Çobanbaba Türbesi bulunmaktadır. 

Gürün : 

Sivas'ın güneyinde yer almaktadır. İlçe merkezinde Ulu Camii, Kilise, 50'ye yakın suni mağara, Şuğul Vadisinde de 3 mağara vardır. 

• Kaletepe, 
• Yılanlı, 
• Taşlı, 
• Höyüklüyurt, 
• Davul, 
• İncesu, 
• Böğrüdelik 

höyükleri tarihi eser tescillidir. 

Hafik : 

Sivas'a 37 km. uzaklıktadır. Hafik Gölü, Lota Gölü, yaylaları ve doğal güzelliği olan yerdir. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Hükümet Konağı, 
• Tuzhisar Kilisesi'dir. 

İmranlı : 

Sivas'a 106 km. uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eseri; 

• Gogi Baba Türbesi’dir. 

Kangal : 

Sivas'ın 86 km. güney-doğusundadır. İlçeye 13 km. uzaklıkta, Kavak Köyü mevkiinde bulunan Balıklı Kaplıca sedef hastalığını tedavi edici özelliği ile sağlık turizmi açısından çok önemli bir yerdir. 

• Alacahan kasabasındaki Alacahan Kervansarayı, 
• Halil Rıfat Paşa Köprüsü, 
• Tekke Köyündeki Samut Baba Kümbeti 

görülmeye tarihi eserlerdir. 

İlçede ayrıca 

• Meydan Cami, 
• Kuşçu Köyü Cami, 
• Şeyh İbrahim El Aziz Cami, 
• Demiryurt Cami, 
• Acısu Köprüsü,
• Şeyh Merzuban Türbesi, 
• Pir Gökçe (Pir Göcek) Türbesi, 
• Demiryurt Mağaraları 

görülmeye değer yerlerdir. 

İlçe sınırları içinde 

• Oyuklu Höyüğü, 
• Lafçılar Ağılı Höyüğü, 
• Kültepe 
• Tepecik Höyükleri vardır. 

Koyulhisar : 

Sivas'a 180 km. uzaklıktadır. 

• Eğriçimen, 
• Kengercik,
• Arpacık, 
• Sarıçiçek 

yaylaları doğal güzelliği olan yerlerdir. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Aşağı Kale (Kale-i Zir), 
• Yukarı Kale (Kale-i Bala), 
• Fatih Camii, 
• Hacı Murat Hanı’dır. 

Suşehri : 

Sivas'a 144 km. uzaklıktadır.

Önemli tarihi eserleri; 

• Balhatun Camii (Balkıs Hatun), 
• Köse Süleyman Türbesi’dir.

Şarkışla : 

Sivas'a 81 km. uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Aşık Veyse Müzesi, 
• Ulu Camii, 
• Hardal Köyü Camii, Kale’dir. 

Ulaş : 

Sivas'a 37 km. uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Acıyurt Köyü Camii, 
• Şeyhderdiyar (Şeyh Mehmet Dede) Türbesi’dir. 

Yıldızeli : 

Sivas'a 45 km. uzaklıktadır. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Şeyh Halil Türbesi, 
• Akcakoca Köyü Türbesi, 
• Banaz Köyü Türbesi, 
• Kümbet Köyü Kalesi, 
• Akçakale Kalesi’dir. 

Zara : 

Sivas'a 72 km. uzaklıktadır. Tödürge Gölü doğal güzelliği olan yöredir. 

Önemli tarihi eserleri; 

• Meydan Camii (Çarşı Camii), 
• Kuşan Köyü Camii, 
• Şeyh İbrahim El Aziz Camii, 
• Demiryurt Camii, Acısu Köprüsü, 
• Şeyh Merzuban Türbesi, 
• Demiryurt Kaya Mağaraları’dır.

GEZİLECEK YERLER 

Müzeler 

Arkeoloji Müzesi 

Adres: Buruciye Medresesi - Sivas Tel: (346) 221 25 68 

Etnografya Müzesi 

Adres: Ordu Evi Karşısı - Sivas Tel: (346) 221 04 46 Faks: (346) 224 40 67 

Sivas Arkeoloji Müzesi 

Başören Kuşaklı Höyüğü - Altınyayla - Başören Atatürk ve Kongre Müzesi Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi 

Camiler 

Divriği Ulu Camii: 

UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne alınan Divriği Ulu Camii, Mengücek Oğullarından hükümdar Süleyman Şah oğlu Ahmet Şah tarafından 1228 yılında yaptırılmıştır. Camiye, kuzey, doğu ve batı yönünde yer alan ve son derece güzel olan taş süslemelerinin bulunduğu üç kapıdan girilmektedir. Darüşşifası ise, Behram Şah'ın kızı Melike Turan Melek tarafından 1228 tarihinde yaptırılmıştır. Bu eşsiz anıt 768 m2'lik bir alana oturmaktadır. 18.yüzyılda medrese haline getirildiği için Şifaiye Medresesi de denilmektedir. 

Ulu Camii: 

İl merkezindedir. Sivas Müzesinde bulunan kitabesine göre 1196-1197 yılında Kızıl Arslan Bin İbrahim tarafından yaptırılmıştır. 

Şeyh Hasan Bey Kümbeti (Güdük Minare): 

İl merkezindedir. Kare kaide üzerine, silindirik tuğla örgülü bir gövdeye sahip oluşu ve kısa minareye benzemesinden dolayı halk arasında Güdük Minare adıyla anılmaktadır. 

İl Merkezinde; 

• Ahi Emir Ahmet Türbesi, 
• Şemseddin Sivas-i Türbesi, 
• Akbaşbaba Türbesi, 
• Şeyh Erzurum-i Türbesi, 
• Kadı Burhaneddin Türbesi, 
• Süt Evliyası Türbesi, 
• Bum Baba Türbesi, 
• Arap Evliyası Türbesi, 
• Arap Şeyh Türbesi, 
• Meydan Camii, 
• Ali Ağa Camii, 
• Alibaba Camii ve Türbesi, 
• Divriği'de Sitte Melik Türbesi, 
• Kemareddin Türbesi, 
• Nureddin Salih (Kemankeş)Türbesi, 
• Gemerek'de Çepni Cami. 
• Yıldızeli'nde Kemenkeş Kara Mustafa Camii ve Hamamı, 
• Şeyh Halil Türbesi. 
• Zara'da Şeyh Merzuban Türbesi ildeki diğer türbe ve camilerdir. 

Medreseler

Şifaiye Medresesi: 

İl merkezinde Selçuklu parkı içerisinde, Çifte Minareli Medresenin tam karşısındadır. 1217 yılında Selçuklu Sultanı I. İzzeddin Keykavus tarafından yaptırılmıştır. Anadolu Selçuklu Tıp okullarının ve hastanelerinin en eski ve en büyüklerindendir. 1220 yılında vefat eden I. İzzeddin Keykavus, vasiyeti üzerine çok sevdiği Sivas'taki Şifaiye Medresesinin güney eyvanındaki türbede ailesi ile birlikte yatmaktadır. 

Çifte Minareli Medrese: 

İl merkezindedir. İlhanlı Veziri Şemseddin Mehmet Cüveyni tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Medresenin sadece doğu yönündeki asıl cephesi ayakta kalmıştır. 

Gök Medrese: 

İl merkezindedir. Selçuklu veziri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından 1271 yılında yaptırılmıştır. Taç kapı üzerinde yükselen tuğla örgülü iki minaresindeki mavi çinilerden dolayı Gök Medrese adını almıştır. Plastik sanatların şaheserlerinden olan taç kapıda mermer malzeme kullanılmış olup, taç kapısının üst iki köşesinde iç içe girmiş hayvan motifleri vardır. Medreseye girişte sağda mescit, solda ise Dar-ül Hadis bölümü mevcuttur. 

Buruciye Medresesi: 

İl merkezindedir. Taç kapıda önemlidir. Hamamlar İl merkezde Meydan Hamamı, M. Ali Hamamı önemli hamamlardır. Hanlar İl merkezindeki Çorapçı Han, Divriği'de Burma Han, Mirçinge Hanı önemli hanlarındandır. 

Mağaralar 

Demiryurt Mağaraları: 

Zara ilçesinin Demiryurt Köyünde sayıları elliye yaklaşan mağara bulunmaktadır. Bazıları yan yana, bazıları kat kat mağaralardır. İnsan eliyle yapılmış olan bu mağaraların Hıristiyanlık döneminden önce yerleşim merkezi olduğu, Hıristiyanlığın yayılmasından sonra da kullanıldığı mağaralardaki işaretlerden anlaşılmaktadır. 

Kaplıcalar 

Kangal Balıklı Kaplıca: 

Sivas'a 96 km. Kangal İlçesine 13 km. uzaklıkta ve Kangal'ın kuzeydoğusunda Kavak deresi vadisindedir. Kaplıca suyunda en büyüğü 10 cm boyunda olan binlerce küçük balık yaşar. Balıklar vücuttaki sivilce, yara, egzama, sedef gibi cilt hastalıklarının iyileşmelerine, yaraları temizleyerek yardımcı olur. Çermikte yeme-içme ve konaklama tesisleri mevcuttur.

Sıcak Çermik: 

İl merkezine 31 km uzaklıktadır. Romatizma, sinirsel ve adale rahatsızlıklarıyla, kadın, deri ve böbrek hastalıklarına iyi gelmektedir. Yeme-içme ve konaklama tesisleri mevcuttur. 

Soğuk Çermik: 

İl merkezine 17 km. uzaklıkta olup, suyun sıcaklığı 28 derece civarındadır. Kaplıca suyu içildiğinde mide, bağırsak ve safra kesesi hastalıklarına iyi gelmektedir. Ayrıca romatizma ve sinir hastalıkları tedavisinde de yararlı olmaktadır. Suşehri, Şarkışla ve Yıldızeli ilçelerinde de yöre halkına hizmet veren kaplıcalar bulunmaktadır. 

Yaylalar 

Koyulhisar ilçesine 20 km. mesafede çam ormanları ile kaplı 

• Eğriçimen Yaylası'nın, 
• Dumanlıca Yaylası, 
• Sarıçiçek Yaylası, 
• Kalınpınar Yaylası, 
• Arpacık Yaylası, 
• Kengercik Yaylası, 
• Topalan Yaylası, 
• Başyayla önemli yaylalarıdır. 

Mesire Yerleri 

Sivas merkezinde ve yakınlarında bulunan 

• Paşa Fabrikası, 
• Ethem Bey Parkı, 
• Akdeğirmen Piknik Alanı, 

il merkezine 27 km mesafedeki 

• Karaçayır, 
• Gemerek ilçesinin Sızır kasabasındaki Sızır Şelalesi (Obruk Şelalesi), 

İmranlı ilçe merkezine 12 km uzaklıktaki 

• Koyunkaya Mesiresi, 
• Koyulhisar ilçe ne 20 km mesafedeki Eğriçimen Yaylası 

halkın sıcak yaz günlerinde ve hafta sonlarında rağbet ettiği gözde mesire yerleridir. 

Sportif Etkinlikler 

Avcılık: 

Üç coğrafi bölge arasında kalan il topraklarının engebeli ve sarp olması yabani yaşamı çeşitlendirir. İlin birçok yöresinde bol miktarda keklik, bıldırcın, dağ keçisi, tavşan bulunmaktadır. 

Olta Balıkçılığı: 

Hafik, Çukurbelen, Merkez İlçe, Seyfebeli yörelerindeki sazlık ve bataklıklarda yaban ördeği, tüm göllerde yaban kazları, Tödürge Gölündeki iki adacıkta turnalar yaşamaktadır. Kızılırmak ve Yıldızırmak, Çaltı Çayı ve diğer irili-ufaklı akarsular ile Tödürge, Hafik, Lota, Gürün Gökpınar gölleri bolca balık avlanan tatlı sulardır. 

Kuş Gözlem Alanı 

Kızılırmak Havzası Tödürge Gölü 

• İl: Sivas 
• İlçeler: Hafik, Zara 
• Yüzölçümü: 750 
• Rakım: 1295 m 
• Koruma: Yok 
• Başlıca Özellikleri: Hafif tuzlu göl, bataklık

Kuş Türleri: 

Macar ördeği (40 çift) popülasyonuyla önemli kuş alanları statüsü kazanır. 

COĞRAFYA 

İç Anadolu'nun yüksek platoları üzerinde başlayan ve doğuya doğru yükselen il alanı; kuzey, doğu ve güneydoğuda dağlık ve sarp bir kesimle son bulmaktadır. Ortalama yükselti 1000 metrenin üzerindedir. İlde Kuzey Anadolu sıradağlarının uzantısı olan Köse Dağları, Torosların kuzey kollarından Tecer Dağları ve İncebel Dağları, Akdağlar, Yama Dağı yer almaktadır. Uzunyayla ve Meraküm platoları, ayrıca Kızılırmak, Kelkit, Çaltı vadileri önemli coğrafi oluşumlardır. Önemli akarsuları Kızılırmak, Kelkit Çayı, Tozanlı Çayı, Çaltı Çayı ve Tohma Çayıdır. Sivas ilinin büyük bir kesimi yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve karlı geçen karasal İç Anadolu ikliminin etkisinde kalmaktadır. Fakat kuzeyde Karadeniz, doğuda Doğu Anadolu yüksek bölge ikliminin etkileri bulunmaktadır. 

TARİHÇE 

Yazılı kaynaklara göre, M.Ö.2000 başlarında Hititler Döneminde önemli yerleşim yeri olmuştur. Daha sonra Frig, Lidya, Asur, Roma, Bizans, Selçuklu, Danişment, ilhanlı, Eretna ve Osmanlı ni yaşamıştır. 4 Eylül 1919'da Ulu Önder Atatürk'ün Başkanlığında toplanan Sivas Kongresi'nde önemli kararlar alınarak, Türkiye Cumhuriyetinin temeli atılmış ve Sivas Şehri Türk tarihinde büyük önem kazanmıştır. 

NE YENİR 

Sivas yemekleri daha çok tahıl ürünlerine dayanmaktadır. Keş, peskutan, çökelik süt ürünlerinden hazırlanan yiyeceklerdir. Yazları ayranlı, pancarlı çorba, madımak, evelik, düğürcek aşı; kışları ise tırhıt, sübüra, kelecoş, tarhana, içli köfte, hıngel gibi hamur işi yemekler yenir. Ayrıca Sivas kebabı da ünlüdür. Tandırda kül çöreği, fodla, patates veya peynirle yapılan kömbe, kete, lavaş, yufka yörede yaygın ekmek çeşitlerindendir. 

NE ALINIR? 

Tamamen yünden ve sık ilmeklerle dokunan halılar, ünlü Sivas kilimleri, tülüce denen dokumadan yapılan yatak örtüsü ve duvar süsü gibi eşyalar, örgü çoraplar, ağaçtan yapılan ağızlıklar, taraklar, çakı ve bıçaklar, bakır işleri ve gümüş takılar Sivas'tan alınabilecek özgün hediyelik eşyalardır. Alışveriş merkezleri yoğunlukla Atatürk de bulunmaktadır. Şifaiye Medresesi, Belediye Çarşısı, Kuyumcular Çarşısı ve Paşa Camii çevresi alışveriş yapılabilecek yerlerdir.